15 تیرماه در زنجان چه گذشت !؟

ساعت استاندارد، کابوس شطرنج
روزنامه تماشا - 18 تیرماه 1390

مسابقات مقدماتي قهرماني كشور مردان در زنجان به تاخير افتاد. در حالي كه نظارت و درخواست زودتر می ‌توانست كمبود ساعت ‌هاي استاندارد را رفع ‌کند، اين اتفاق رخ داد.

رباب صفري، رئيس هيئت زنجان، اين موضوع را تكذيب مي ‌كند.

نرسیدن ساعت استاندارد شطرنج و مورد تاييد فدراسيون در زنجان، مسئولان برگزاري مسابقات مقدماتي قهرماني كشور را مجبور کرد رقابت ‌ها را با تاخير يك روزه آغاز كنند.

قرار بود مسابقات شطرنج جشنواره سراسري (مرحله مقدماتي شطرنج قهرمان كشور) در ‌بخش زنان و مردان ساعت پنج بعدازظهر روز چهارشنبه 15 تير جاري به ‌طور همزمان در مشهد و زنجان برگزار شود.

مسابقات زنان ساعت 5:05 در مشهد شروع شد،‌ اما مسابقات مردان در زنجان پس از تاخير 2 ساعت و نيمه كنسل شد و برگزاري آن به صبح روز بعد موكول شد. يكي از شركت ‌كنندگان اين رقابت ‌ها كه نمي ‌خواهد نامي از او برده شود، كمبود ساعت و اشتباهات موجود در صدور كارت شناسايي بازيكنان را دليل اصلي اين اتفاق مي ‌داند: «قرار بود مسابقات ساعت پنج شروع شود؛ اما سرانجام پس از تاخير دو ساعت و نيمه، مسابقات را به ‌طور رسمي لغو و به روز بعد موكول كردند. علت اصلي آماده نبودن معرفي ‌نامه بعضي بازيكنان بود. اما علاوه بر اين ظاهرا نزديك به 50 ساعت استاندارد هم كم داشتند. البته نام بعضي از بازيكنان را هم در ‌اي‌دي كارتشان اشتباه نوشته بودند». لغو مسابقات شطرنج جشنواره سراسري بعد از آن اتفاق افتاد كه در آخرين روز خرداد امسال فدراسيون شطرنج ايران با غير ‌استاندارد اعلام كردن چند مدل از ساعت ‌هايي كه براي برگزاري مسابقات استفاده مي ‌شد را از رده خارج كرد و نتيجه مسابقاتي كه با اين ساعت ‌ها برگزار شد را بي‌ اعتبار دانست. زنجان به ‌اندازه ساعت استاندارد نداشته است و احمد رضايي سرداور مسابقات زنجان دلايل برگزار نشدن مسابقات را اين ‌طور توضيح مي ‌دهد: «از استان ‌هاي همجوار هم موفق به تهيه ساعت نشديم، علاوه بر آن هيئت‌ ها سهميه‌ ها و بازيكنان خود را به ‌موقع اعلام نكردند و به همين علت تا ساعت 10 شب به استان ‌ها فرصت داديم اسامي و سهميه ‌هاي خود را معرفي كنند. البته اين اولين سالي است كه بازيكنان را ملزم به داشتن معرفي ‌نامه از هيئت شطرنج استان خود كرده ‌ايم و در سال‌ هاي قبل هر شركت‌ كننده ‌اي مي ‌توانست در اين مسابقات شركت كند. البته غير ‌معمول نيست و در مسابقات اين ‌چنيني پيش مي ‌آيد؛ اما بهتر بود اين مشكلات زودتر رفع مي‌ شد».

گفته ‌های سرداور مسابقات در حالی است که سال گذشته نیز الزام به همراه داشتن معرفی ‌نامه در آیین ‌نامه ذکر شده بود. 

فريدون اسكندري، رئيس كميته مسابقات فدراسيون شطرنج، براي نظارت بر مسابقات ‌بخش زنان همين مسابقات به مشهد رفته است و از دلايل برگزار نشدن دور اول رقابت‌ های ‌بخش آقايان شطرنج جشنواره سراسري در زنجان اظهار بي ‌اطلاعي مي ‌كند: «من از جزئيات و دلايل برگزار نشدن دور اول بي خبرم و منتظرم كه رئيس هيئت شطرنج استان زنجان جزئيات را به من اطلاع دهد. بهتر است شما هم با ايشان صحبت كنيد. اما يازدهمين جشنواره شطرنج زنان كشور با حضور 120 نفر در مشهد آغاز شد. مسابقات ساعت 5:05 دقيقه آغاز شد و در پايان اين جشنواره 10 نفر برتر طبق آيين ‌نامه به مرحله نهايي فينال قهرماني كشور دعوت مي ‌شوند». البته تعداد زناني كه از اين مسابقات به دور بعد صعود مي ‌كنند تقريبا نصف مردان است و اسكندري علت آن را كمتر بودن تعداد شطرنج ‌بازان زن مي ‌داند: «ميانگين تعداد ريتينگ ‌داران مرد نسبت به خانم‌ ها خيلي بالاتر است و طبيعتا همين باعث مي‌ شود دختران شانس ريتينگ گرفتنشان بيشتر شود. زنان در مرحله نهايي به صورت دوره‌ اي بازي مي ‌كنند؛ ولي مردان به صورت جدول سوئيسی 11 نفره با حضور 32 نفر در 11 دور در مرحله نهايي بازي مي ‌كنند، اما زنان 14 نفر در 13 دور به صورت دوره‌اي بازي مي ‌كنند».

رباب صفري كه دي ماه سال گذشته به عنوان رئيس هيئت شطرنج استان زنجان انتخاب شد، ساعتي پس از برگزار نشدن دور اول جشنواره سراسري مردان، در راه بودن عده ‌اي از شركت ‌كنندگان كرماني را دليل اصلي لغو مسابقات مي‌داند: «ساعت پنج بعدازظهر قصد داشتيم استارت اول را بزنيم. تعدادي از بچه ‌هاي كرمان در راه بودند و به زنجان نرسيده بودند. مشكلاتي هم در سالن وجود داشت. به همين علت با اجازه فدراسيون قرار شد مسابقات يك روز ديرتر برگزار شود». صفري در حالي ديركرد كرماني ‌ها را دليل اصلي دير برگزار شدن مسابقات مي داند كه طبق قانون، ورزشكار غايب بازنده اعلام مي ‌شود: «من كه سرخود اين كار را انجام نداده‌ ام. با اجازه رئيس فدراسيون، ناظر مسابقات و داوران اين تصميم را گرفته ‌ام. هيچ مشكل خاصي هم پيش نيامده و مسابقه را هم برگزار مي‌ كنيم. در زنجان چون وسط مسابقات استراحت داشتيم، از استراحت كم شد و اختتاميه هم در همان روز چهارشنبه برگزار خواهد شد». اين در حالي است كه شركت ‌كنندگان بايد در هشت روز 11 دور رقابت كنند، پيش از اين سه نيم روز براي استراحت آنها در نظر گرفته شده بود و با كم شدن استراحت تنها دو نيم روز براي آنها باقي مي ‌ماند. اين ممكن است در كيفيت نتايج بازيكنان تاثير داشته باشد. او همچنين استقبال خوب مردان را دليل تاخير يك روزه در برگزاري مسابقات زنجان مي ‌داند: «ما 300 نفر پذيرش كرده‌ايم و به طبع يكسري مشكلات هم پيش آمد. نه ساعت كم بود نه مشكل جا داريم و نه ميز و صندلي. مشكلات فني شطرنجي بود كه نمي ‌توانم بگويم. با توافق تمام بچه‌ ها و ناظر مسابقات، مسابقات را يك روز ديرتر شروع كرديم».

اما وقتي از صفري سوال مي ‌شود كه ناظر مسابقات چه كسي بوده كه اجازه به تاخير افتادن مسابقات را داده است، پاسخ روشني نمي‌ دهد: «‌نمي ‌توانم بگويم، نمي ‌دانم». اين پاسخ او شايعه مشخص نبودن ناظر براي اين مسابقات را تقويت كرد؛ اما صفري منكر اين است كه نمي ‌داند چه كسي ناظر اين مسابقات است: «چرا ندانم؟ دليلش را نمي ‌دانم اما نمي ‌توانم بگويم. مگر مي ‌شود رئيس يك هيئتي باشم و ندانم ناظر مسابقات چه كسي است. شما زنگ زده ‌ايد من را سين‌ جيم كنيد يا دليل برگزار نشدن مسابقه را بدانيد؟» صفري برگزار نشدن دور اول را پس از تاخير دو ساعته به خاطر كمبود ساعت، به ‌طور كامل تكذيب كرد: «اصلا اين ‌طور نيست، همه‌ چيز داشتيم، همه چيز مهيا بود؛ اما يكسري مشكلات فني داشتيم كه مربوط به ما نبود و مربوط به هيئت‌ ها بود كه آن هم اصلا مشكل مهمی نبود».

[بخشنامه فدراسيون براي ساعت ‌هاي استاندارد: با توجه به مشكلات پيش آمده در استفاده از ساعت ‌هاي شطرنج غير ‌استاندارد در مسابقات و بعضا تضييع حق بازيكنان، از اين پس در كليه مسابقات اعم از داخلي، بين ‌المللي، آزاد يا استاني كه نتايج آن بايد جهت محاسبه درجه بين‌المللي به فيده ارسال شود بايد از ساعت ‌هايي كه به تاييد فدراسيون شطرنج رسيده است استفاده شود. بر اساس اين خبر در حال حاضر تنها ساعت ‌هاي DGT2000 و DGT2010 مورد تاييد فدراسيون است و هيچ‌ گونه ساعت ديگر توليد داخل يا خارج از كشور به رسميت شناخته نمي‌ شود.]