برگی از تاریخ شطرنج - تولد کولتانفسکی!

خواندن این مطلب را به بازدیدکنندگان گرامی توصیه می کنیم

برگی از تاریخ شطرنج

26 شهریور ماه 1390

سالروز تولد گئورگ کولتانفسکی

 108 سال پیش در چنین روزی یکی از نوابغ و افتخارات دنیای شطرنج در شهر آنتورپ بلژیک، دیده به جهان گشود. 

دوستانش او را "کولتی" صدا می کردند. "گئورگ کولتانفسکی" شطرنج باز سرشناس امریکایی (متولد بلژیک) در 20 سپتامبر 1937 در شهر ادینبورگ اسکاتلند با انجام 34 دیدار همزمان به صورت چشم بسته سر و صدای بسیاری در رسانه های دنیا به پا کرد. وی در سال 1960 با انجام 56 دیدار پی در پی چشم بسته شطرنج به رکوردی دست یافت که پس از گذشت بیش از 50 سال همچنان دست نخورده باقی مانده است.

گئورگ کولتانفسکی در 20 سپتامبر 1903 در شهر آنتورپ بلژیک متولد شد. وی شطرنج را با مشاهده بازی پدر و برادر بزرگش فرا گرفت. در سن 14 سالگی رسماً فعالیت حرفه ای خود را در این رشته آغاز نمود.

کولتانفسکی جوان کارش (الماس تراشی حرفه ای) را بخاطر پیگیری شطرنج رها کرد. وی در سال 1932 (پس از فوت ادوراد کول) برترین شطرنج باز کشور بلژیک بود.

آنتورپ دومین بندر بزرگ اروپا است و همچنین مهمترین مرکز در سطح جهان
در زمینه آماده سازی و خرید و فروش الماس است.

وی همچنین مدتی را در خدمت سربازی کشور بلژیک به سر برد، جایی که کار وی اغلب پوست کندن سیب زمینی بود! وی مطالعه وضعیت های مختلف شطرنج را در زمان پوست کندن سیب زمینی ها انجام می داد.

بعدها خودش گفت: الان کمی ناراحتم! آن قدر حواسم به وضعیت ها معطوف می شد که سیب زمینی ها را کلفت و بعضاً بسیار کلفت پوست می گرفتم و در نتیجه سربازها گرسنه می ماندند!!

مهمترین اتفاق مهم شطرنجی در زندگی وی در سن 21 سالگی اش رخ داد. موقعی که او برای دیدن یک مسابقه بین المللی شطرنج به مران ایتالیا رفته بود در حالی در فکر رقابت در جدول دوم مسابقات بود، برگزارکنندگان مسابقه از وی درخواست کردند که وی بجای یکی از بازیکنان سرشناس غایب در جدول استادان به رقابت بپردازد. کولتانفسکی شادمانه این پیشنهاد را پذیرفت اما وی در پایان در رده های انتهایی قرار گرفت هرچند که در برابر "زیکبرت تاراش" استاد بزرگ سرشناس آلمان به یک تساوی ارزشمند دست یافت.

او پس از آن در 25 مسابقه بین المللی دیگر به رقابت پرداخت. بهترین نتایج وی در آنتورپ 1932 و بارسلونای 1934 و 1935 بود. کولتی همچنین چهار بار مسابقات شطرنج قهرمانی بلژیک را در سال های 1923، 1927، 1930 و 1936 فتح نمود.

گئورگ در جوانی در مسابقات بین المللی آنتورپ 1931 "اکیبا روبینیشتاین" را مغلوب کرد و در مسابقات هستینگز 1936 در برابر "الکساندر آلخین" به تساوی رسید. کولتانوسکی با مهره سفید حریف قدری محسوب می شد و به امید ایجاد سیستم کول مورد علاقه اش، شروع پیاده وزیر بازی می کرد.

وی در سال 1946 در امریکا و مسابقات آزاد این کشور (در شهر پیتسبرگ) حضور یافت اما در مراحل مقدماتی از دور رقابت ها خارج شد و از راهیابی به مرحله نهایی بازماند. در آن سال ها مسابقات آزاد امریکا به صورت دوره ای در دو بخش مقدماتی و نهایی برگزار می شد.

در سال بعد بار دیگر به مسابقات آزاد امریکا (1947-تگزاس) بازگشت اما نه به عنوان بازیکن بلکه به عنوان برگزارکننده! و برای نخستین بار در تاریخ، این مسابقات را به روش سوئیسی برگزار نمود. پس از آن وی در هر مسابقه ای که حضور می یافت مسابقات را به همین روش برگزار می کرد و بدین ترتیب روش سوئیسی به روشی متداول برای برگزاری مسابقات شطرنج مختلف در امریکا مبدل شد.

سپس وی تصمیمی به گردش سراسری در این قاره گرفت که با مسابقات همزمان و نمایش هایش همراه بود.

کولتانفسکی پس از باخت در مسابقات آزاد امریکا در پیتسبرگ دیگر هیچ گاه در هیج مسابقه معتبری دست به مهره نشد. ]غیر از دو بازی که یکی در دهمین دوره مسابقات المپیاد جهانی در هلسینکی فنلاند در برابر الکساندر کوتوف استاد بزرگ سرشناس شوروی که مساوی شد و دیگری در برابر "تیبور فلوریان" استاد بین المللی مجارستان که برد[

وی در سال 1937 در برابر 34 شطرنج باز به صورت همزمان و با چشمان بسته رکورد جالب و به ظاهر دست نیافتنی ای به نام خود ثبت کرد اما بعدها رکوردش توسط "میگوئل نایدورف" استاد بزرگ شهیر آرژانتینی (در برابر 40 شطرنج باز در روزاریو و 45 شطرنج باز در سائوپائولو) شکسته شد. هرچند که رکورد نایدورف هم دوامی نیاورد و آن را "یانوش فلش" در برابر 52 شرکت کننده در بوداپست از آن خود کرد. البته اعتراضاتی نیز به آن رکوردشکنی شد چرا که فلش در آن رویداد، برگه های ثبت مسابقات را رویت می کرد که این کار خلاف قوانین مسابقات چشم بسته است.

در سال 1960 گئورگ کولتانفسکی در سانفراسیکوی کالیفرنیا در برابر 56 شطرنج باز به صورت پی در پی و با چشمان بسته به رقابت پرداخت که حاصل آن 50 برد و شش تساوی برای وی بود! وی در هر حرکت معمولاً کمتر از 10 ثانیه به تفکر می پرداخت. این رکورد وی پس از گذشت بیش از 50 سال همچنان در کتاب های رکوردهای جهان "گینس" دست نخورده باقی مانده است.

از کولتانفسکی بیشتر به عنوان یک نویسنده، مبلغ، نمایش دهنده (یک شومن!) یاد می شود تا بازیکن! هرچند که او به مدد قدرت ذهنی فوق العاده اش قادر به انجام آن نمایش ها بود. او می توانست پس از اتمام دیدارهای همزمانش ولو اینکه چشم بسته باشند، تمامی آن ها را بدون نیاز به صفحه از حفظ بگوید!!

با توجه به بازی های سال های 1932 تا 1937 اش، پروفسور "آرپاد الو" به وی درجه بین المللی 2450 را اختصاص داد. وی در سال 1950 (در حالی که فیده به تازگی به اعطای عناوین بین المللی رو آورده بود) استاد بین المللی شطرنج شد. وی همچنین در سال 1988 از سوی فیده استاد بزرگ افتخاری لقب گرفت.

شاید اگر از شدت علاقه کولتانفسکی به شطرنج چشم بسته با خبر بودیم برایمان خیلی عجیب به نظر نرسد که بدانیم وی در سال 1944 در نیویورک حتی با همسرش در یک قرار چشم بسته (Blind Date) آشنا شد!! [قرار چشم بسته قراری است که پیش از آن هیچ کدام از طرفین همدیگر را ندیده اند]

خوشبختانه این آشنایی عجیب به ازدواج منجر شد و آن ها در سال 1947 در سانفرانسیسکو سکونت گزیدند. کولتا پس از آن در بزرگترین روزنامه کالیفرنیا یعنی سانفراسیسکو کرونیکل به عنوان یک مقاله نویس مشغول به کار شد و در باقی 52 سال عمرش بیش از 19000 مقاله در این روزنامه به چاپ رساند. بدین ترتیب وی تنها مقاله نویس شطرنجی در جهان بود که در یک روزنامه به صورت مستمر و روزانه مطلب می نوشت.

گئورگ کولتانفسکی در سال 1960 از سوی فیده، داور بین المللی شطرنج شد.

در همین سال وی با "پاول کرس" یکی از سرشناس ترین استادان بزرگ جهان یک مسابقه شطرنج روزنامه ای ترتیب داد! (مشابه همین کار را بعدها کاسپاروف در رقابتش با "بقیه جهان" انجام داد) این مسابقه به این شکل بود که علاقه مندان حرکات مورد نظر خود را برای روزنامه ارسال می کردند و بازیکن می بایست ضمن اعطای نمره (و یا جایزه) به حرکات مختلف، از بین حرکات یکی را برای انجام انتخاب می نمود. بازی روزنامه ای کولتانفسکی با کرس به دلایلی که بعدها دلایل سیاسی عنوان شد، 25 حرکته نیمه تمام باقی ماند.

او در سال 1974 در انتخابات ریاست فدراسیون شطرنج امریکا به پیروزی رسید. وی همچنین برگزارکننده تمامی دوره های برگزار شده مسابقات آزاد امریکا از سال 1947 تا 1974 بود. کولتانفسکی به واسطه این گونه فعالیت ها لقب "ریش سفید شطرنج امریکا" را به خود اختصاص داد.

وی کتب بسیاری در زمینه شطرنج تالیف نموده است که معروف ترین آن کتاب "ماجراهای یک استاد شطرنج" است. وی همچنین کتاب مفیدی راجع به سیستم مورد علاقه اش "سیستم کول" نگاشت. سیستمی که شاگردانش را از سرگردانی در میان انبوه تئوری های مختلف شروع بازی رهاند. هرچند که وی عقیده داشت آن ها نباید این سیستم را در برابر بازیکنان بسیار قوی بازی کنند.

گئورگ کولتانفسکی در سال 2000 در سن 96 سالگی در اثر عارضه نارسایی قلبی در سانفرانسیسکو درگذشت.

روحش شاد و یادش گرامی باد ...

استفاده از مطلب، بدون ذکر منبع پیگرد قانونی دارد