شطرنج، زندگی جدید ارنست گرونفلد

شطرنج، زندگی جدید ارنست گرونفلد
به مناسبت سالروز درگذشت این استاد بزرگ

استاد بزرگ ارنست گرونفلد، یکی از برترین شطرنج بازان تاریخ شطرنج جهان و از نویسندگان و تئوریسین های سرشناس شروع های بازی شطرنج به شمار می رود.

به پاس مطالعات وسیع گرونفلد در بازی 1.d4 Nf6 2.c4 g6 3.Nc3 d5 این شروع به نام وی نامگذاری گردید. وی این شروع نامتداول را نخستین بار در سال 1922 در دور هفتم مسابقات وین در برابر "فردریش زمیش" به کار گرفت. هرچند که آن بازی در 22 حرکت به تساوی رسید اما بعدها گرونفلد آن قدر مطالعات خود را وسعت بخشید تا این که با همین شیوه استادان بسیاری همچون "الکساندر آلخین"، قهرمان اسطوره ای جهان، را شکست داد.

بدین ترتیب این شروع بار دیگر احیا شد و از آن به بعد سلاح مخوف بسیاری از استادان بزرگ سرشناس جهان از جمله واسیلی اسمیسلوف، ویکتور کورچنوی، بابی فیشر، پیتر سویلدر، گاتا کامسکی و ... گردید. قهرمانان جهان گری کاسپاروف و ویسواناتان آناند نیز در مصاف با حریفانشان در رویارویی های دو جانبه قهرمانی جهانبارها از این شروع استفاده نموده اند. همچنین «بازی قرن شطرنج» مابین بابی فیشر و دونالد بایرن نیز در همین شروع [با جابجایی حرکات] انجام پذیرفته است.

 
برای گرونفلد، معلولیت، محدودیت نبود

ارنست گرونفلد [Ernst Grünfeld]، در 21 نوامبر سال 1893، در شهر وین [کشور اتریش] متولد شد. در زمان کودکی در حالی که در فقر شدیدی به سر می برد یک پای خود نیز را از دست داد. در حالی که این موضوعات باعث ناکامی و محرومیت های بسیار وی از لذت های زندگی شده بود وی شطرنج را کشف نمود و به سرعت شیفته این بازی گردید. سپس سخت مشغول مطالعه شد و طولی نگذشت که در باشگاه شطرنج وین به عنوان یک شطرنج باز ماهر به شهرت رسید.

فقر، معلولیت و بروز جنگ جهانی اول تاثیرات منفی شدیدی بر زندگی شطرنجی گرونفلد داشت چرا که وی ضمن ناکامی در تحصیلات، نتوانست در مسابقات بین المللی معتبر زیادی حاضر شود. از این رو وی در آن زمان به شطرنج مکاتبه ای روی آورد و بیشتر وقت خود را به مطالعات شروع بازی اختصاص داد.

ارنست جوان به جمع آوری کتب و مقالات شطرنجی علاقه خاصی داشت. دائماً مشغول نگارش شطرنجی بود و در این راه هیچ چیز جلودارش نبود. اتاق گرونفلد معمولاً مملو از بلیط های قطار، تکه های روزنامه، پاکت ها و قبض های حاشیه نویسی شده با متون شطرنجی و حتی کف دستان وی نیز معمولاً شطرنج نویسی شده بود!! 

گرونفلد همچنین در طول زندگی اش مقالات بسیاری را به ویژه در زمینه شروع های بازی شطرنج در مجلات معتبر کشورهای مختلف اروپا به رشته تحریر در آورد. گرونفلد همچنین سه کتاب راجع به شطرنج نگاشت که دو کتاب "بازی پیاده وزیر" و "گامبی وزیر پذیرفته نشده" شهرت جهانی یافت. نکته بارز و منحصر به فرد کتاب ها و مقالات گرونفلد این بود که وی به جای حروف، بیشتر با حرکات منظور خود را بیان می نمود از همین رو ترجمه آن ها [و حتی استفاده بدون ترجمه از آن] بسیار راحت می نمود.

به جز مواردی استثنا، در تمامی عمرش به حرکت آغازین 1.d4 وفادار بود. در نقل قولی معروف موقعی که "اکیبا روبینشتاین" دیگر استاد بزرگ شهیر دنیا از او سوال کرد چرا در حرکت نخست 1.e4 نمی کند، پاسخ داد: برای این که من هرگز در شروع اشتباه نمی کنم!!

سال های بین 1920 تا 1930 دوره طلایی ارنست گرونفلد بود. وی به مدد مطالعات وسیع و البته حافظه خارق العاده اش در بین چند شطرنج باز برتر جهان قرار داشت و در مسابقات بین المللی معتبری همچون وین 1920، مارگیت 1923، مران 1924، بوداپست 1926، وین 1927 مقتدرانه به مقام قهرمانی رسید. او در سال 1928 مشترکاً قهرمان وین شد و در سال 1933 مسابقات استراوا را نیز فتح نمود. گرونفلد همچنین در سال 1923، در شهر فرانکفورت، قهرمان شطرنج کشور آلمان شد!

مصاف مجدد الکساندر آلخین و ارنست گرونفلد در سال 1931 

هنگامی که کشورش، توسط آلمان نازی اشغال شد وی به خاطر اسمش که شبیه اسم یهودی ها بود متحمل سختی های فراوانی شد. هرچند که وی ابداً یهودی نبود.

ارنست گرونفلد با تیم ملی کشورش، چهار بار در سال های 1927، 1931، 1933 و 1937 در المپیادهای جهانی حاضر شد. وی که در تمامی این ادوار بر روی میز یک تیم ملی اتریش پیکار کرد، در سال 1927 با کسب 9.5 امتیاز از 12 دیدار، عملکردی معادل درجه بین المللی 2715 داشت.

در سال 1943 پس از "پاول کرس"، نایب قهرمان مسابقات پوزن شد. در همین سال بار دیگر مسابقات وین را فتح نمود. وی پس از جنگ جهانی دوم و در سال 1950 از سوی فدراسیون بین المللی، رسماً استاد بزرگ شطرنج شد اما پس از آن رفته رفته فعالیت حرفه ای اش را کم نمود و خود را مشغول کامل کردن کتابخانه حیرت آورش کرد. کتابخانه نفیسی که کتاب هایش تقریباً تمامی خانه ای را که به همراه همسر و دخترش در آن زندگی می کرد، فرا گرفته بود!!

دوستانش به شوخی می گفتند: گرونفلد به این دلیل به کسی اجازه ورود به خانه اش را نمی دهد چون در اصل اجازه ورود به کتابخانه شخصی اش را نمی دهد!

گرونفلد همسرش را عاشقانه دوست داشت و دخترش به تاکید پدر، مدارج بالای تحصیلی و همچنین موسیقی را با موفقیت پشت سر گذاشت.

ارنست گرونفلد فردی لجوج، ساده، بی آلایش و نسبتاً خرافاتی بود.

با کهولت سن، گرونفلد که به واسطه معلولیتش دارای تحرک کمی بود دچار اضافه وزن شد اما علی رغم هشدار پزشکان، پرهیز غذایی اش به خوبی رعایت نمی کرد. وی در باقی عمرش کمتر برای رقابت و یا حتی تماشای مسابقات شطرنج از خانه بیرون رفت و همچنان با اشتیاق خود را سرگرم کتابخانه اش و نوشتن مقالات مختلف کرد. ارنست گرونفلد سرانجام در سوم اپریل سال 1964 در سن 68 سالگی دار فانی را وداع گفت.