رخ به رخ (7) با استاد سید حامد موسویان

رخ به رخ با استاد بین المللی سیدحامد موسویان

استاد و مربی بین المللی شطرنج "سید حامد موسویان" متولد بیست و ششمین روز بهار سال 1364 در رشت است. کمتر از 4 سال داشت که با شطرنج آشنا شد و دیری نپایید که سحر صفحه سیاه و سفید زندگی اش را در برگرفت. چندین قهرمانی در رده های سنی نوجوانان و جوانان کشور و بیش از 10 سال عضویت در تیم های مختلف ملی، مدال برنز مسابقات آزاد دانشگاه های جهان، دو مدال طلای جام باشگاه های آسیا و دو مدال قاره در رده ی نوجوانان از دیگر دستاوردهای اوست. با او که یکی از محبوب ترین شطرنج بازان کشورمان است رخ به رخ شدیم تا از وضعیت کنونی و برنامه های آینده اش مطلع شویم.

سلام آقای موسویان، ممنون که دعوت ما را پذیرفتید.

با عرض سلام و درود، در خدمت شما و خوانندگان محترم سایت وزین و پر مخاطب آچمز هستم.

اخیراً از دانشگاه (در مقطع کارشناسی ارشد) فارغ  التحصیل شده اید و بابت این موضوع به شما تبریک می گویم. لطفاً برای مخاطبان از موضوع پایان نامه تان که از قضا مربوط به شطرنج بود بگویید.

بر حسب وظیفه، پژوهش پیرامون شطرنج و شطرنج بازان بود. جدا از سنجش مهارت های حل مسئله و تاب آوری در شطرنج بازان که نتیجه ی مثبت و معنا داری داشت؛ تقسیم بندی سبک های تفکر و یادگیری برخی از شطرنج بازان مطرح ایران محور مهم دیگری بود که به آن پرداختم. کاری که در گذشته بر روی بسیاری از قهرمانان جهان و استادان بزرگ صورت گرفته بود و انگیزه ی اصلی در انتخاب عنوان پایان نامه ام بود. امیدوارم که نتایج به دست آمده که به صورت مقاله ای آماده شده، قدم کوچکی در راستای پیشبرد شطرنج باشد.
 

بررسی مقایسه ای سبک های یادگیری، تاب آوری و مهارت های حل مسئله در شطرنج بازان

چرا بجای ادامه تحصیل، از بین این همه رشته، «روان شناسی» را انتخاب کردید؟

از زمان دکتر "امانوئل لاسکر" (رکورددار طولانی مدت ترین قهرمانی شطرنج جهان) کسی منکر اهمیت مسائل روانی در شطرنج نیست و مصاحبه های اخیر بزرگانی چون "مگنوس کارلسن" مهر تاییدی بر این مقوله است.

گمانم آن است که مبحث روان شناسی "حلقه ی گمشده" شطرنج ایران است و صد البته در هیچ مساله ای نباید اغراق شود.

به حول قوه ی الهی، حقیر، عضو نظام و انجمن روان شناسی، دانش آموخته ی دوره ی پیشرفته ی هیپنوتیزم و عضو انجمن علمی هیپنوتیزم ایران می باشم و امید دارم که بستری مهیا شود تا کارهای بیشتری در این حوزه انجام شود.

سید حامد موسویان از همان نونهالی توجه رسانه ها را به خود جلب نمود
 

در کنار "واسیوکوف" مربی سرشناس شطرنج شوروی و "صفرزاده" قهرمان سابق ایران

آیا در کنار تحصیل در دانشگاه، آموزش های تخصصی دیگری نیز در این حوزه دیده اید؟

بله، مربی رسمی یوگا هستم و سبب شناسی و درمان استرس و اضطراب، تغییر سریع رفتار کودکان، سکس تراپی، طرح واره درمانی، شناخت درمانی، EMDR و ... از دیگر حوزه هایی است که در آن آموزش های تخصصی دیده ام. هم اکنون نیز در کلینیک های مشاوره و روان درمانی در این حوزه ها فعالیت می کنم.
 

ملی پوش شطرنج ایران در تمامی رده های سنی نوجوانان، جوانان و بزرگسالان

برگردیم به شطرنج! در حالی که سه حد نصاب استاد بزرگی دارید و برای استاد بزرگ شدن تنها به عبور از مرز درجه 2500 نیاز دارید اما شما را گهگاه در مسابقات می بینیم. علت چیست؟

متاسفانه دیگر انگیزه ی سال های قبل را در خود نمی بینم و همان طور که می دانید انگیزه علت رفتار است. امیدوارم به زودی بتوانم وقت کافی برای تمرین و شرکت در مسابقات اختصاص دهم تا بتوانم کار ناتمام اخذ عنوان استاد بزرگی را به سر انجام برسانم.
 

17 بهمن 1374: سیدحامد موسویان نوجوان کلنگ احداث هیات شطرنج استان گیلان را زد

از کاهش انگیزه ها گفتید که معمولاً در پی ناملایمات است. از برخی از دشواری ها و ناملایمات زندگی شطرنج تان بگویید.

در این ربع قرن آشنایی با شطرنج، خاطرات تلخ و شیرین از مسابقات، دوستان و متاسفانه نامهربانی های مسئولین بسیار بوده است. شاید بتوانم اعمال نفوذ مسئول یکی از هیئت ها در چند سال گذشته که باعث شد به علت دوری جستن از حاشیه و باقی ماندن روی اصول اخلاقی، عطای خیلی از چیزها را به لقایش ببخشم، از ناخوشایندترین خاطره های خود قلمداد کنم. هنگامی که می بینم جایگاه و حوزه ی عملکرد بعضی از افراد چگونه است، دلم به درد می آید ...

 

استاد موسویان در حال تفسیر زنده رویارویی قهرمانی شطرنج جهان 2013

گفتید اعزام، تاکنون به عنوان نماینده ی ایران به چند کشور اعزام شده اید؟

برای شرکت در بیش از 50 مسابقه برون مرزی به 30 کشور سفر کرده ام که سرشار از آموزندگی و خاطره است.

از خاطرات خوب یکی از این سفرها برایمان بگویید.

به یاد دارم در سال 1996 به عنوان اولین گروه از نوجوانان ایران به همراه تنی چند از قهرمانان که امروزه جملگی از استادان هستند راهی اسپانیا و مسابقات شطرنج قهرمانی نوجوانان جهان شدیم. شرایط سفر طوری بود که ابتدا با هواپیما به مادرید، سپس با قطار به بارسلون و از آنجا با کشتی راهی جزیره ی منورکا شدیم! شرایط، مدت سفر (23 روز!) و تغذیه به نحوی بود که بعد از برگشتن به وطن، حامد 11 ساله کلی رشد کرده و قد کشیده بود!
 

نمایندگان کشورمان در مسابقات شطرنج قهرمانی نوجوانان جهان در سال 1996، اسپانیا

از شرایط عجیب تیم تان پرسپولیس بگویید. کلاً اوضاع لیگ را چگونه ارزیابی می کنید؟

سوال خوبی بود، اما اجازه بدهید پاسخش را با سوالی آغاز کنم. به نظر شما وقتی دو سال پیاپی قهرمان لیگ برتر کشور شوید و حقوق خود را دریافت نکنید، به چه معنی است؟
 

قهرمانی در لیگ برتر شطرنج کشور با تیم شگفتی ساز آساسرای سامه بابل
 

قهرمانی در لیگ برتر شطرنج کشور با تیم فجر شمس آتیه تهران

لیگ ایران در گذشته ی نه چندان دور می رفت که اوضاع خوبی پیدا کند اما شرایط اقتصادی کشور در کنار کم توجهی مسئولین در احقاق حقوق بازیکنان باعث شد، لیگ برتر که یکی از شاخصه های مهم شطرنج هر کشور است، شرایط مناسبی نداشته باشد.
 

استاد بین المللی گیلانی در لیگ برتر امسال با عضویت در تیم پرسپولیس، قرمزپوش شد

راهکار شما برای برون رفت لیگ از این وضعیت نابسامان چیست؟

به اعتقاد من تیم های کمتر و کیفیت بهتر باید در دستور کار قرار گیرد. جدا از آن وجود یک روابط عمومی قوی برای مطرح کردن هرچه بیشتر لیگ الزامی است.

شما از جوان ترین مربیان فدراسیون بین المللی شطرنج محسوب می شدید و اکنون نیز از جوان ترین های کشور هستید. لطفاً از سوابق مربی گری تان برای خوانندگان بگویید.

علاقه به معلمی و شرایط زندگی باعث شد تا از نوجوانی وارد این حوزه شوم.

خانم "شهره بیات" اولین قهرمانی بود که باعث شد به صورت جدی در این راه قدم بگذارم و اکنون افتخار می کنم که سابقه ی همکاری با افرادی چون "همایون توفیقی"، "امیررضا پوررمضانعلی"، "علی فقیرنواز"، "میترا حجازی پور"، "آرین غلامی"، "شاهین ساده"، "آرش طاهباز"، "سیدمحراب خوشکلام" و ... را در کارنامه ی مربی گری خود دارم.
 

باشگاه شطرنج نوین گیلان در 31 خرداد 1386 طی مراسم ویژه ای افتتاح شد

چندین سال نیز به عنوان مربی تیم ملی در خدمت نونهالان و نوجوانان این مرز و بوم بوده ام و جدا از این مسائل با تاسیس باشگاه شطرنج نوین رشت، قدیمی ترین و پر افتخارترین باشگاه شطرنج گیلان، به خدمتگزاری خود ادامه داده ام.

 

متاسفانه سرانه مطالعه در کشورمان به شدت کاهش یافته است که این امر در حوزه ی شطرنج نیز مصداق دارد. دوستان و نزدیکان می دانند که بزرگ ترین کتابخانه شطرنج شخصی ایران را دارید. از علاقه زاید الوصف تان به کتاب و کتاب خوانی بگویید.

مطالعه، مانند بسیاری از جنبه های زندگی، تا حدود زیادی پیرو یادگیری است. یعنی اگر در کودکی، پدر، مادر و نزدیکانتان اهل مطالعه باشند، به احتمال زیاد شما نیز کتابخوان می شوید. این موهبتی بود که شامل حال بنده شد... طوری که تا چند سال قبل، هیچ کتاب شطرنج و مجله ی فارسی ای وجود نداشت که مطالعه نکرده باشم و این بهانه ای بود تا در بعضی از سفرها، کتاب تنها ره آوردم باشد.
 

سید حامد موسویان در کنار یودیت پولگار بانوی افسانه ای شطرنج جهان

 

آرتور یوسوپوف در نویسندگان مورد علاقه ی سید حامد موسویان است

کلاً چه قدیمی ها چه جدیدتر ها شما را قبول دارند. عده بسیاری نیز شما را از با سوادترین مربیان شطرنج کشور می دانند. به نظرتان چرا؟

لطف دوستان به بنده ی حقیر بسیار است. خداوند منان را شاکرم و امیدوارم که با دوری جستن از غرور، بتوانم تا با بهبود هرچه بیشتر خود، در راستای اعتلای شطرنج در کشور عزیزمان بکوشم.
 

موسویان از بهترین و باسوادترین مربیان شطرنج کشور به شمار می آید

بهترین و تاثیرگذارترین مربیان زندگی شما؟

در این سال ها افتخار شاگردی استادان زیادی را داشتم. از استادان بزرگی چون "اوگنی واسیکف"، "ایگور زایتسف"، "المار ماگرامف"،  "آلکسی کوزمین"، "ایگور رائوسیس" ... گرفته تا استاد "اسماعیل صفرزاده" (قهرمان سابق کشور) و همچنین  استاد بزرگوارم "رضا رضایی" که همچنان در حوزه های مختلف از ایشان بهره مند می شوم. همچنین شخصیت کاریزماتیک استاد "خسرو هرندی"، اولین استاد بین المللی شطرنج ایران، نه تنها بر بنده بلکه بر شطرنج ایران مبرم است. اظهار نظر و لطف اخیر ایشان به حقیر،  روحیه ی تازه ای به من داد.

همچنین  قسمت مهمی از دانش شطرنجی ام، چه به عنوان بازیکن و چه مربی، مدیون مربی سابق تیم ملی استاد بزرگ "سرخان گولیف" (جمهوری آذربایجان) است.
 

استاد خسرو هرندی مربی ارشد فدراسیون بین المللی و نخستین استاد بین المللی تاریخ شطرنج ایران

از نوجوانی دست به قلم بوده اید و بسیاری از مقالات شما در نشریات و سایت ها منتشر شده است. علت این که اخیراً در این زمینه کم کار شده اید، چیست؟

صحیح می فرمایید، اما همان گونه که عرض کردم در این چند سال مشغول بهسازی خود در جنبه های دیگر بودم. البته در این مدت از جمع آوری و پژوهش در زمینه های مختلف شطرنج نیز غافل نبودم. اخیراً هم مقاله ای پیرامون مغز شطرنج بازان در ماهنامه ی شطرنج منتشر کردم. چندین مقاله هم در مورد یوگا و شطرنج، نقش هیپنوتیزم در شطرنج، سبک های تفکر شطرنج بازان، زبان بدن در شطرنج و ... نیز آماده نمودم که امیدوارم به زودی تقدیم آچمز و شطرنج دوستان کنم.
 

احترام ویژه و خونگرمی استاد موسویان نسبت به دیگران از او چهره ای محبوب در شطرنج ساخته است
 

برای آن هایی که می خواهند در شطرنج استاد شوند و به مدارج بالا برسند چه توصیه ای دارید؟

روایت است که برای نیل به استاد بزرگی، هفته ای 50 ساعت تمرین لازم است.

مطالعه مستمر و هدفمند (به خصوص کتاب های کلاسیک) و تقویت محاسبه، دو راهبردی است که باید در برنامه ی تمرینی یک شطرنج باز در جستجوی کمال وجود داشته باشد.

همچنین آماده سازی فیزیکی و روانی با محوریت تقویت تمرکز و اعتماد به نفس را به آنان که سودای قهرمانی دارند، توصیه می کنم. در نهایت آن که یک شطرنج باز هرگز نباید تک بعدی باشد، مجاهده در بهبود حوزه های دیگر زندگی نیز لازم است.

از این که وقت خود را در اختیارمان گذاشتید بی نهایت سپاسگزارم. در پایان اگر مطلبی هست بفرمایید.

به عنوان یک دوست بارها شاهد زحمات و صرف وقت شما برای سایت آچمز بودم و به نمایندگی از جامعه ی شطرنج مراتب سپاس گزاری خودم را اعلام می کنم. باشد تا دست در دست هم و به دور از حواشی و تنگ نظری ها کمک کنیم تا شطرنج ایران به جایگاه حقیقی خود برسد.
 

Hamed Moosavian  Hamed Mousavian  Moosavian H.  Picture  Chess
Evgeny Vasiukov  Judit Polgar  Artur Yusupov  Khosro Harandi