استعدادهایی که میسوزند و دلهایی که نمیسوزند

استعدادهایی که می سوزند و دل هایی که نمی سوزند ...

استعدادهایی که می سوزند و دل هایی که نمی سوزند
مقاله ای خواندنی از "مصطفی معدنی ثانی"

شطرنج استعدادسوزترین ورزش ایران است. استعدادهایی ناب و خالص اما بدشانس که از اقبال نامراد در کویری روییده اند که مجال شکوفایی کامل را به آن ها نمی دهد.

خبر از درخشش کودکان و نوجوانان ایران که می رسد برق شادی در چشمان همه پدیدار می شوند. برقی با این امید که این یکی دیگر فرق دارد می رود و به قله شطرنج می رسد. موسفیدهای شطرنج همان ها که سال ها خون دل خورده اند اما خوب می دانند که این شکوفه نیز به زودی خواهد خشکید.

سال هاست شطرنج با وجود پدید آمدن استعدادهایی شگرف در جا زده است و شاید همین عبارت در جا زدن هم خوش بینانه باشد و باید گفت پسرفت کرده است. پس از گذر سال ها هنوز متر شطرنج ایران روی 2600 گیر کرده تا "قائم مقامی" یگانه بازیکنی باشد که از این ریتنیگ عبور کرده است. ریتینگی که بیش از 200 نمره با سطح اول جهان فاصله دارد!

درخشش "مصدق پور" در مسابقات نوجوانان جهان، هر چقدر برای آن سوی آب ها عجیب بود برای ما نبود. کم نبوده اند استعدادهای نابی چون او که متوقف شده اند. سرزمین پر از الماس ایران تراشکار خوب ندارد.

شطرنج ایران این روزها پر از چراست. چراهایی بی جواب. چراهایی که همه در جوابش فقط تایید می کنند و تاسف می خورند.

"مصدق پور" در مسابقات رده های سنی قهرمانی جهان غوغا می کند و حریفانش را یکی پس از دیگری شکست می دهد. همه می دانیم در رقابت های آخر خود همانند هر شطرنج باز حرفه ای دیگر ریسک نمی کند و به تساوی سریع رضایت می دهد تا قهرمانی اش تضمین شود وگرنه می توانست با رکورد پیروزی 100 درصد قهرمان شود (عملکردی بالاتر از 3000). در این مسابقات "الکسینکو"، استاد بزرگ روسیه را شکست می دهد. این نام را در خاطر داشته باشید: "الکسینکو" این شطرنج باز (متاسفانه) سال های بعد به راحتی "مصدق پور" را شکست خواهد داد. آنجا روسیه است و اینجا ایران.

بازی "مصدق پور" برابر "الکسینکو" را که می بینم. ذهنم می رود به گذشته ای نه چندان دور. سال 1997 جایی که استاد بزرگ شطرنج ایران "امیر باقری" 19 ساله برابر یک شطرنج باز ارمنی به برتری رسید. نامش را می توانید حدس بزنید؟ او کسی نبود جز "لئون آرونیان" که در حال حاضر با ریتینگ 2788 نفر ششم جهان است! دو سال بعد باقری برای مسابقات قهرمانی جهان انتخاب شد اما به دلیل مشکل ویزا شرکت نکرد. حالا "لئون" در اندیشه رسیدن به سکوی قهرمانی جهان است و اینجا "امیر باقری" درگیر سروکله زدن با این و آن برای حفظ تیمش در لیگ برتر کشور! این واقعیت تاسف برانگیز شطرنج ماست.

مسابقات رده های سنی جهان به پایان می رسد. نام یک ایرانی در صدر رقابت های زیر 18 سال برایشان تعجب آور است؛ می نویسند این دومین بار است که ایرانی ها در این رده سنی قهرمان جهان می شوند. کشوری که تاکنون ابراستاد بزرگ پرورش نداده است. برای ما البته عجیب نیست. همین حالا جز امثال "غلامی"، "فیروزجاه"، "مقصودلو"، "لرپری زنگنه"، "طباطبایی"، "مصدق پور"، "خادم الشریعه" و ... هستند بازیکنان زیادی که بی اغراق پتانسیل ستاره شدن را دارند اما رها می شوند.

شطرنج ایران یک سیامی به تمام معناست. بازیکن اول طبیعت است و بازیکن دوم سیستم مدیریت حاکم بر شطرنج. هر چقدر بازیکن اول تواناست و با هنر خود یکی پس از دیگری استعدادهای درخشان را تحویل بازیکن دوم می دهد، بازیکن دوم درک شطرنجی ندارد و با بی لیاقتی مهره ها را از دست می دهد و نمی تواند از آن ها استفاده کند. نتیجه صفحه ای پرمهره اما در وضعیت بدتر است. کاش یکی این پوزیسیون را درک کند ...

 

        

مصطفی معدنی ثانی (تهران - ایران)
شطرنج باز، مهندس نفت، خبرنگار
و دارای سابقه سردبیری در رسانه های مختلف ایران