تاریخ : چهارشنبه، 19 دي ماه، 1386
موضوع : برگي از تاريخ شطرنج

پاول مورفي غرور و اندوه شطرنج

 



پاول مورفى          ۸۴–۱۸۳۷

 " غرور و اندوه شطرنج "

 

بی شک مورفى شطرنج باز بزرگى بود . اما وقتی جایگاه و مقام واقعى او با ديگران مقايسه مي شود (حتى امروز بعد از گذشت نزديك به صد سال از مرگش) ، این امر به صورت يك معما باقى می ماند .

در ميان تمام آنهائى كه به عنوان بهترين شطرنج باز عصر خود شناخته شده اند ، او كوتاه ترين دوره زندگى فعال را داشت و هرگز رقيبى را ملاقات نكرد كه او را تهديد به شكست كند . شهرت او نتيجه بيش از هفتاد و پنج بازى مهم و جدى و تعداد زيادى پيروزى هاى فی البداهه درخشان است .

مورفى (Morphy) زماني كه بيش از ۱۲ سال نداشت ، به خاطر مغلوب ساختن استاد "لوونتال" (Lowenthal)  كه براى شركت در يك سرى مسابقات دوستانه از شهر زادگاه او ، نيواورلئان بازديد مي كرد ، اعجوبه ناميده شد .

سپس در سال ۱۸۵۷ اتفاقى رخ داد كه به گونه اى قابل توجه ، نام و مقام مورفى را زبانزد همه ساخت . اين اتفاق ، اولين گردهمائى شطرنج در آمريكا بود كه در نيويورك برگذار شد و خوشبختانه زمانى به وقوع پيوست كه مورفى از لحاظ تكنيكى در شرايط  مطلوبى به سر مي برد .

نظير چنين خوش شانسى هائى در زندگى بعضى از بازيكنان بزرگ دیگر از قبیل امانوئل لاسكر و بابی فيشر نیز پيش آمده است .

گردهمائى به عنوان يك سرى مسابقات ممتاز و عالى طبقه بندى شد و مورفى قبل از شكست "لوئيز پائلسن" با نتيجه ۶ بر ۲ در فينال ، بر هر سه رقيب اولش برترى يافت .

مورفی در مصاف با لوئیز پائلسن (نیویورک - 1857)

 

"پائلسن" (Paulsen) بعدها حقانيت خود را بعنوان يك بازيكن عالى و يك استراتژيست به اثبات رساند . يك قرن بعد ، بسيارى از ايده هاى او در مورد گشايش ها توسط استادان بزرگ مورد استفاده قرار گرفت . اينكه مورفى توانست اين استاد دفاع را شكست دهد .

شايد نشانه و دليل بهترى از توانائى او نسبت به پيروزى فوق العاده تحسين برانگيزش بر "آندرسن" باشد .

موفقيت هاى مورفى نتيجه درك او از وضعيتهاى بسط يافته است . لزوم گسترش سريع مهره ها در گشايش هاى كلاسيك جناح شاه و بدست گرفتن ابتكار عمل با روشى صرفه جويانه بدون آنكه حركات زائد و اتلاف وقت انجام دهد .

عموماً معاصران مورفى يا بدون برخوردارى از حمايت سيستم گشايشى دقيقى دست به حمله مي زدند ، يا نوعى شطرنج نمايشى بازى می كردند كه توام با حركات نامربوط و زائد بود كه موجب تاخير در اجراى نقشه هايشان مي شد . صرفه جوئى مورفى در اتلاف انرژى و ميانه روى و اعتدال او در اين مورد ، سادگى و روانى خاصى به بازى هاى او می بخشيد . به همين سبب در هر مرحله دقيق‌ ترين حركت را می يافت .

 

 

مورفی در برابر استاد لوونتال (لندن - 1858)

 

مشهورترين پيروزى مورفى در فاصله اجراى يك اپرا در مقابل دو مقام عالي مرتبه كه حق مشورت داشتند انجام شد . اين بازى مجلل ترين و آموزنده ترين بازى دوستانه در تمام طول تاريخ است .

مورفى در سال ۱۸۵۸ سفرى به اروپا كرد و تمام حريفانش را شكست داد و در كنار آن با نتيجه ۳-۸ بر آندرسن فائق آمد . آندرسن فاتح نخستين تورنمنت بين المللى در سال ۱۸۵۱ (لندن) بود .

قهرمان انگلستان استانتون ، از سعى و كوشش مورفى براى ترتيب يك مسابقه اجتناب كرد . در واقع براى استانتون بهترين دوران موفقيت سالهاى دهه ۱۸۴۰ بود و شكى وجود نداشت كه اگر مسابقه اى انجام مي گرفت مورفى برنده مسابقه بود .

مورفى بعد از كسب برترى بر معاصرانش ، به سرعت علاقه اش را به شطرنج از دست داد و از آن پس زندگيش بر اثر ابتلا به بيمارى روانى آسيب ديد و اين امر باعث پرهيزش از بازى براى ۱۵ سال باقيمانده از عمرش گرديد .

 

 اما مورفى چگونه مي توانست در مقابل قهرمانان نسلهاى بعد بازى كند !؟

دانش راجع به گشايش بازى ها در فاصله سالهاى ۱۸۶۰ هنوز ابتدائى و ناقص بود و مورفى احتياج به گذراندن يك دوره سخت آموزش تئوري هاى نوين براى پيدا كردن شانسى جهت مقابله با استادان بزرگ امروز داشت .

او مطمئناً قادر به فراگيرى سريع چنين آگاهى هائی بوده است . زيرا او تئورى هاى زمان خود را مي دانسته و يكى از پيروزي هايش بر آندرسن با استفاده از واريانت "روى لوپز" به دست آمده است .

 

غرور و اندوه شطرنج پاول مورفی

در كتاب معتبر "درجه بندى شطرنج بازان گذشته تا به حال" نوشته بتسفورد كه شامل مقايسه بازى هاى استادان بزرگ امروزى و پيشينيان است ، "پروفسور آرپاد الو" (بنیانگذار سیستم درجه بین المللی) ، مورفى را با امتياز ۲۶۹۰ ارزيابى مي كند . امتيازى كه در دوران فعلى كافى است او را در زمره بهترین شطرنج بازان جهان قرار دهد .

 البته نسبت به این رای تردید زیادی وجود دارد . چرا كه اين راى بر اساس شمار اندكى از بازي هاى او بنا شده و بيمارى مورفى را كه در نتايج بازيهاى او در بقيه عمرش موثر بوده ملحوظ نداشته ، در صورتيكه اين موضوع درمورد "روبینشتاين" به حساب آمده است . اما اين ارزيابى به لحاظ تحليل مسابقات مورفى با آندرسن ، كه خود از بازيكنان بزرگ تاييد شده است از ارزش خاصى برخوردار است .

آخرين عمل مورفى قبل از دست كشيدن مسابقات ، آوانس دادن يك پياده و اعطاى بيشتر به هر بازيكن در دنيا بود .

 جالب اينكه هيچ پيشنهادى براى گرفتن اين آوانس وجود نداشت . امروز اگر چنين پيشنهادى توسط هر يك از استادان داده شود ، حادثه اى باور نكردنى است . نزديكترين نمونه امروزى ، پيشنهاد آوانس يك اسب به هر بازيكن زن در جهان ، توسط اسطوره شطرنج جهان "بابی فيشر" بود . اما زمانى كه مسئولين شطرنج روسیه ، اشتياق خود را براى انجام مسابقه قهرمان بانوان جهان  "نونا گاپرينداشويلى" با او با يك شرط بندى قابل توجه ابزار داشتند ، فيشر به سرعت پيشنهاد خود را پس گرفت .

نابغه ای به نام پاول مورفی

www.Achmaz.ir

 




منبع این مقاله : :.: سايت تخصصي شطرنج ايران / Iranian Professional Chess :.
آدرس این مطلب : http://www.achmaz.ir/489/پاول-مورفي-غرور-و-اندوه-شطرنج/