5 می، سالروز وفات میخائیل بوتوینیک

برگی از تاریخ شطـــــــــــــــــرنج: 5 می

سالروز وفات میخائیل بوتوینیک Mikhail Botvinnik

به قلم کوشا جافریان

سالروز وفات: در 5 می سال 1995 "میخائیل بوتوینیک"، ششمین قهرمان تاریخ شطرنج جهان در سن 83 سالگی بر اثر سرطان لوزالمعده درگذشت. وی در سال 1911 در روسیه (شوروی) متولد شد. پدرش دندان ساز و مادرش دندانپزشک بودند. وی تحصیلات خود را تا بالاترین مدارج طی نمود و از سرشناس ترین مهندسان الکترونیک و رایانه عصر خود به شمار می رفت. بوتوینیک همچنین از اصلی ترین پیشگامان شطرنج رایانه ای است. او در طول زندگی اش سه بار قهرمان شطرنج جهان شد. "گری کاسپاروف"، "آناتولی کارپف" و "ولادیمیر کرامنیک" از شاگردان وی بودند.

مطالب بیشتر: اینجا + اینجا + اینجا + اینجا + اینجا

استاد بزرگ دکترمیخائیل مُیسِویچ بُتوینیک (به روسی: Михаи́л Моисе́евич Ботви́нник) ‏ (۱۹۱۱-۱۹۹۵) یکی از برجسته‌ترین شطرنج بازان، مربیان و نویسندگان شطرنج  وبنیانگذار شطرنج کامپیوتری است. بتوینیک مهندس برق  وکامپیوتر و اولین قهرمان شطرنججهان از اتحاد جماهیر شورویبود. او نخستین قهرمان شطرنج جهان اهل شوروی پس از وقوع انقلاب در این کشور  در سه برهه از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۷ و از سال ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰ و از سال ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۳ بود. برخی او را به عنوان برترین شطرنج باز کل دوران ها می شناسند.

او در سال ۱۹۵۱ برای دفاع از عنوان خود به دیدار دیوید برونشتین رفت و با نمایشی ضعیف به نتیجه ۵ برد و ۵ شکست و ۱۴ تساوی دست یافت و طبق قوانین عنوان در اختیار قهرمان باقی ماند همین نتیجه در سال ۱۹۵۴ دوباره تکرار شد و این بار حریف باتوینیک واسیلی اسمیسلوفبود که نتوانست عنوان را از دست باتوینیک در آورد اما باتوینیک در سال ۱۹۵۷ مقام قهرمانی را با نتیجه ۳ برد و ۶ شکست و ۱۳ تساوی به واسیلی اسمیسلوفواگذار کرد اما در رویارویی انتقامی در سال بعد با نتیجه ۷ برد و ۵ شکست و ۱۱ تساوی او را شکست داد. همین اتفاق در سال ۱۹۶۰ و ۱۹۶۱ برای میخائیل تالاتفاق افتاد.باتوینیک در ۱۹۶۰ با نتیجه ۲ برد و ۶ شکست و ۱۳ تساوی عنوان خود را به میخائیل تالواگذار کرد اما سال بعد در رویارویی انتقامی با نتیجه ۱۰ برد و ۵ شکست و ۶ تساوی عنوان خود را پس گرفت.در سال ۱۹۶۳ تیگران پتروسیاناو را با نتیجه ۵ برد و ۲ شکست و ۱۵ تساوی شکست داد و فیده دیگر به او فرصت بازی انتقامی كه برای پس‌گرفتن عنوان قهرمانی برگزار می‌شود را نداد. او در اعتراض به این امر دیگر در هیچ بازی قهرمانی شرکت نکرد. باتوینیک با ۶ قهرمانی شوروی در سالهای ۱۹۴۵٫۱۹۴۴٫۱۹۳۹٫۱۹۳۳٫۱۹۳۱و۱۹۵۲ به همراه میخائیل تالاز این حیث رکورد دار است.فیده به مناسبت صدمین سال تولدمیخائیل باتوینیک،سال 2011را به اواختصاص داد.

باتوینیک پایه‌گذار تحلیل مدرن در شطرنج است و از اولین افرادی است که به نقش تمرینات ورزشی در شطرنج پی برد. او همچنین بنیان‌گذار مدرسه شطرنج باتوینیکدر شوروی بود که قهرمانان بسیاری از جمله آناتولی کارپف، گری کاسپارف و کرامنیک را تربیت کرده است. او در پنجم می 1995 چشم از جهان فرو بست. 

تصویری مربوط به یک سال پیش از وفات : اینجا / در رنج سرطان لوزالمعده